Raport Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem WHO dotyczący spożywania kawy i Yerba Mate

24 czerwca 2016, w kategorii: wiedza, zdrowie

Tłumaczenie dokumentu (zobacz oryginał) – Wojciech Skowron, Dobre Ziele


logo International Agency for Research on Cancer IARCW maju 2016 grupa badawcza złożona z 23 naukowców z 10 krajów spotkała się w ramach International Agency for Research on Cancer (IARC) w Lyonie (Francja), aby zbadać potencjalnie rakotwórczy wpływ picia kawy, mate i gorących napojów na organizm.

Kawa

Kawa jest jednym z najpowszechniej spożywanych napojów na świecie. Ma zróżnicowany i skomplikowany skład. Różnice wynikają z bardzo różnych metod produkcji i podawania. Po spożyciu, kofeina, kwasy chlorogenowe i inne składniki są absorbowane i rozprowadzane po całym ciele.

Rakotwórczy efekt picia kawy był po raz ostatni poruszany przez IARC w 1991r. Kawa została wówczas zaklasyfikowana jako „możliwie rakotwórcza dla ludzi” (grupa 2B) ze względu na częściowo udowodnioną korelację występowania raka pęcherza w badaniach na pacjentach z wykorzystaniem grupy kontrolnej, jak również w badaniach na zwierzętach. Nie udowodniono natomiast kancerogenności wobec damskich piersi, ani jelita grubego.

Na potrzeby niniejszej ewaluacji przygotowano grupę ponad 1000 studiów obserwacyjnych i eksperymentalnych. Podczas przeprowadzania sumarycznego epidemiologicznego dowodu kładziono specjalny nacisk na warunki analizowanych przypadków i zwracano uwagę na występowanie innych potencjalnie kancerogennych czynników mogących zaburzyć wyniki tego badania. Wśród wspomnianych czynników wymieniono przede wszystkim spożycie alkoholu i wyrobów tytoniowych. Nie wykazano zależności między piciem kawy a zachorowalnością na raka jelita w przypadku dziesięciu badań klinicznych i kilku badaniach populacyjnych w Europie, USA i Japonii [3-5].

W kilku badaniach relatywne ryzyko zachorowania było zwiększone w grupie mężczyzn, natomiast w grupie kobiet było niezmienione lub zmniejszone, co wynika najprawdopodobniej z czynnika tytoniowego lub zawodowego zwiększającego podatność organizmu na raka wśród mężczyzn. Grupa badawcza wykazała, że zmniejszone ryzyko zachorowalności mogło wynikać z niedokładnej w niektórych badaniach kontroli palenia wyrobów tytoniowych, które często jest mocno połączone dużym spożyciem kawy.

Dla porównania, pięć największych badań zachorowań na raka macicy pokazało odwrotną korelację z piciem kawy. Te wnioski zostały wyciągnięte na podstawie badań z użyciem grupy kontrolnej, jak również metaanalizy [6]. Odwrotna korelacja z piciem kawy jest również zauważalna w wynikach badań nad ryzykiem zachorowalności na raka wątroby w Azji, Europie i Ameryce Północnej. Metaanaliza wyników pokazała, że picie filiżanki kawy może obniżyć ryzyko wystąpienia raka o 15% [7].

Ponad 40 badań z użyciem grupy kontrolnej, oraz kohortowych, a także meta-analiza [8] niemal 1 miliona kobiet wykazały brak korelacji, lub nieistotną ujemną korelację między piciem kawy, a zapadalnością na raka piesi. Podobne rezultaty (brak korelacji) dały analizy wyników badań nad rakiem trzustki i prostaty. Pod tym samym kątem zrewidowano wyniki badań ponad dwudziestu innych odmian raka przeprowadzonych na mniejszą skalę. Wśród nich można wymienić raka płuc, jelita grubego, jamy brzusznej, przełyku, jamy ustnej, jajników, mózgu i dziecięcej leukemii. Wprawdzie ilość danych dla części tych schorzeń była skromna, grupa robocza osądziła, iż dowody na rakotwórczość kawy we wszystkich wymienionych badaniach są niewystarczające z uwagi na istotną niezgodność wyników tych samych badań przeprowadzanych w różnych ośrodkach, niewystarczającą kontrolę potencjalnych czynników zaburzających, błędy pomiaru, błędy przy wyborze grupy badawczej, jak również błędy w interpretacji wyników, a także zbyt małą próbę.

Synteza wszystkich powyższych wniosków pozwala na stwierdzenie, że nie ma dowodów na kancerogenność kawy pitej przez ludzi.

Kawa była oceniana pod kątem rakotwórczości na drodze kilku badań długoterminowych na myszach i szczurach. Testowano również wpływ tej używki na rozwój guzów, a także działanie antyrakowe u szczurów i chomików. Grupa robocza wywnioskowała, że nie można z wyników wspomnianych badań dowieść kancerogenności kawy u zwierząt laboratoryjnych. Picie kawy dało natomiast silne działanie przeciwutleniające w badaniach na ludziach, w tym w losowych próbach kontrolowanych [9].

Wyniki genotoksyczności w badaniach przeprowadzanych na ludziach były niespójne, a kawa nie indukowała uszkodzeń chromosomów u gryzoni. Niemniej jednak, kawa dała pozytywne wyniki prób mutagennych na bakteriach, ale tylko przy braku aktywacji metabolicznej bakterii. Kawa stymulowała apoptozę w ludzkich komórkach nowotworowych [10]. Udowodniono również umiarkowany wpływ spożywania kawy na redukcję ryzyka wystąpienia gruczołaka jelita grubego, a także poprawę stanu zdrowia chorych na zwłóknienie i marskość wątroby.

W związku z powyższym sklasyfikowano kawę jako substancję nie powodującą kancerogenności u ludzi (Grupa 3).

Yerba mate

Yerba mate jest naparem z suszonych liści ostrokrzewu paragwajskiego. Jest spożywana przede wszystkim w Południowej Ameryce oraz, na mniejszą skalę, na Bliskim Wschodzie, w Europie i Ameryce Północnej. Mate tradycyjnie jest podawana na gorąco (>65°C), ale może być również przyrządzana na ciepło lub na zimno. Rakotwórczość mate została poprzednio oceniona w 1991r., jako „prawdopodobnie kancerogenna dla ludzi” (Grupa 2A).

Rakotwórczość oceniana jest głównie na bazie wyników badań klinicznych raka przełyku w Ameryce Południowej. Analiza dostępnych wyników większości badań [11] wykazała dodatnią korelację między zapadalnością na raka przełyku a spożyciem mate. Jednak trend był istotny statystycznie jedynie w wypadku spożywania mate „na ciepło”, lub „na gorąco”. Pojedyncze studium przeprowadzone z mate podawaną na zimno nie wykazało jej wpływu na rozwój raka przełyku.

W celu uzyskania oceny wpływu temperatury przyrządzania mate, opracowano syntezę wyników tych badań, które dostarczały informacji o związku między liczbą zachorowań na raka przełyku, a temperaturą spożywanych napojów. Kolejna zbiorcza analiza [12] wyników południowoamerykańskich badań, z użyciem grupy kontrolnej, nad rakiem przełyku pokazała, że wzrost prawdopodobieństwa zachorowania na raka przełyku wśród ludzi pijących gorącą herbatę i inne napoje inne niż mate jest podobny jak w przypadku analogicznych badań na osobach pijących mate.

Duże zbiorcze badania kohortowe i kilka badań z udziałem grupy kontrolnej [13] dostarczyły wyniki porównujące ryzyko zapadnięcia na raka przełyku wśród pijących gorącą herbatę z grupą pijącą chłodniejszą herbatę. Te i analogiczne badania porównujące grupy spożywające napoje w różnych temperaturach dały podobne wyniki.

Opierając się na powyższych danych wywnioskowano, że istnieje dowód na kancerogenność gorących napojów, a także że nie udało się udowodnić kancerogenności mate podawanej w niższej temperaturze.

Na zwierzętach laboratoryjnych kancerogenność napojów o różnej temperaturze i mate testowano tylko jako jeden z elementów bardziej skomplikowanych studiów nad nowotworami. Podawanie gorącej wody (65-70ºC) podniosło ryzyko powstawania indukowanych nitrozoaminami guzów przełyku w jednym badaniu myszy [14] i jednym badaniu szczurów [15].

Dla kontrastu, zimna mate podawana do picia szczurom zredukowała liczbę przypadków guza przełyku i wątroby spowodowanego nitrozoaminami i gorącą wodą. Stąd wyciągnięto wnioski, że woda o temperaturze powyżej 65ºC ma działanie rakotwórcze dla zwierząt laboratoyjnych, oraz że nie wykazano dla nich działania rakotwórczego samego naparu mate. Farmakokinetyczne i mechanistyczne dane na temat picia mate są rzadkością. Badania ludzi i zwierząt, którym aplikowano doustnie mate nie wykazały genotoksycznego, ani innego związanego z nowotworami działania naparu.

Gorące napoje

Wykazano natomiast, że związek między temperaturą spożywanych płynów a ryzykiem nowotworów u ludzi jest ścisły. Dodatkowo wykazano, że gorące napoje działają jako stymulant w rozwoju guzów u zwierząt laboratoryjnych. Mimo, iż mechanistyczny i analogiczne dowody niebezpieczeństw stosowania gorących naparów są rzadkością, to istnieje zależność między spożywaniem napojów o wysokiej temperaturze, a uszkodzeniami komórek mogącymi prowadzić do rozwoju nowotworów.


Na podstawie powyższych rozważań i i wagi dowodów, spożywanie gorących napojów o temperaturze powyżej 65ºC zostało sklasyfikowane jako „prawdopodobnie kancerogenne dla ludzi” (Grupa 2A). Ta ocena gorących napojów obejmuje picie gorącej mate. Natomiast picie mate o niższej temperaturze zostało sklasyfikowane jako „nie kwalifikujące się jako kancerogenne dla ludzi” (Grupa 3).

___
Przypisy:
1. International Agency for Research on Cancer. Volume 116: coff ee, mate and very hot beverages. IARC Working Group. Lyon, France; 24–31 May, 2016. IARC Monogr Eval Carcinog Risks Hum (in press).
2. International Agency for Research on Cancer. Coff ee, tea, mate, methylxanthines and methylglyoxal. IARC Monogr Eval Carcinog Risks Hum 1991; 51: 1–513.
3. Zeegers MP, Dorant E, Goldbohm RA, van den Brandt PA. Are coff ee, tea, and total fluid consumption associated with bladder cancer risk? Results from the Netherlands Cohort Study. Cancer Causes Control 2001; 12: 231–38.
4. Michaud DS, Spiegelman D, Clinton SK, et al. Fluid intake and the risk of bladder cancer in men. N Engl J Med 1999; 340: 1390–97.
5. Nagano J, Kono S, Preston DL, et al. Bladder-cancer incidence in relation to vegetable and fruit consumption: a prospective study of atomic-bomb survivors. Int J Cancer 2000; 86: 132–38.
6. Je Y, Giovannucci E. Coff ee consumption and risk of endometrial cancer: fi ndings from a large up-to-date meta-analysis. Int J Cancer 2012; 131: 1700–10.
7. Bravi F, Tavani A, Bosetti C, Boff etta P, La Vecchia C. Coff ee and the risk of hepatocellular carcinoma and chronic liver disease: a systematic review and meta-analysis of prospective studies. Eur J Cancer Prev (in press).
8. Jiang W, Wu Y, Jiang X. Coff ee and caff eine intake and breast cancer risk: an updated dose-response meta-analysis of 37 published studies. Gynecol Oncol 2013; 129: 620–29.
9. Corrêa TA, Monteiro MP, Mendes TM, et al. Medium light and medium roast paper-fi ltered coff ee increased antioxidant capacity in healthy volunteers: results of a randomized trial. Plant Foods Hum Nutr 2012; 67: 277–82.
10. Tai J, Cheung S, Chan E, Hasman D. Antiproliferation eff ect of commercially brewed coffees on human ovarian cancer cells in vitro. Nutr Cancer 2010; 62: 1044–57.
11. Lubin JH, De Stefani E, Abnet CC, et al. Maté drinking and esophageal squamous cell carcinoma in South America: pooled results from two large multicenter case-control studies. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2014; 23: 107–16.
12. Castellsagué X, Muñoz N, De Stefani E, Victora CG, Castelletto R, Rolón PA. Infl uence of mate drinking, hot beverages and diet on esophageal cancer risk in South America. Int J Cancer 2000; 88: 658–64.
13. Islami F, Pourshams A, Nasrollahzadeh D, et al. Tea drinking habits and oesophageal cancer in a high risk area in northern Iran: population based case-control study. BMJ 2009; 338: b929.
14. Rapozo DC, Blanco TC, Reis BB, et al. Recurrent acute thermal lesion induces esophageal hyper proliferative premalignant lesions in mice esophagus. Exp Mol Pathol 2016; 1: 1–10.
15. Li ZG, Shimada Y, Sato F, et al. Promotion eff ects of hot water on N-nitrosomethylbenzylamine-induced esophageal tumorigenesis in F344 rats. Oncol Rep 2003; 10: 421–26


Wojciech Skowron

Wojciech Skowron

Yerbowy kompan od zarania dziejów. Przepił z Ekipą Dobrego Ziela największe hektolitry yerby w historii; z 5 litrowego garnka również. Ciężko go spotkać bez yerby w ręce.

Proponujemy do dalszego czytania

Herbata Pu-erh — czy warto ją pić? Właściwości tej

Herbata Pu-erh — czy warto ją pić? Właściwości tej "czerwonej" herbaty

15 stycznia 2024
Czerwone herbaty cenione są za swoje właściwości odchudzające, lecz nie tylko! W tym artykule skupimy się na najpopularniejszej herbacie określanej powszechnie mianem "czerwonej" — Pu'erh. Jakie właściwości wykazuje herbata Pu-erh? Dlaczego warto ją pić? Komu poleca się picie tej "czerwonej" herbaty, a kto powinien jej unikać? Przeczytaj już teraz!
Naczynia z drewna algarrobo - właściwości, rodzaje i ciekawostki

Naczynia z drewna algarrobo - właściwości, rodzaje i ciekawostki

21 lutego 2023
Uwielbiane w Argentynie, natomiast w Polsce wciąż stanowią nieodkryty skarb. Naczynka do Yerba Mate z drewna algarrobo są naturalne i niesamowicie praktyczne!
Jak i gdzie przechowywać klasyczną yerbę? Jak przechowywać chimarrão?

Jak i gdzie przechowywać klasyczną yerbę? Jak przechowywać chimarrão?

02 czerwca 2022
O 3 rzeczach musisz wiedzieć koniecznie, aby twoja yerba przez długi czas zachowywała świeżość, zdrowie i smak.
Niezwykła historia Yerba Mate w Polsce

Niezwykła historia Yerba Mate w Polsce

17 marca 2022
[ARTYKUŁ PARTNERA] Jak Jezuici z Paragwaju dbali o swój yerbowy monopol? Jak w XIX wieku reklamowano mate? Jak w 1891 roku przyrządzano z niej pożywną zupę [!]? Polskie Internetowe Muzeum Yerba Mate zdradziło nam pełno niesamowitych ciekawostek. Zapraszamy do lektury!
Butelkowana yerba domowej roboty: zaraź bliskich miłością do ostrokrzewu!
13 sierpnia 2023
Opracowaliśmy łatwy sposób na pokazanie większej liczbie znajomych, jak smakuje dobra yerba, bez konieczności przyrządzania pojedynczych zaparzek. Poznaj nasz przepis!
Dodatki do Yerba Mate: co można wrzucać do naczynka?
15 sierpnia 2021
Zastanawiasz się, jak urozmaicić codzienne picie yerby? Nie trzeba mieć półki z 50 rodzajami suszów, lecz dryg do radosnego eksperymentowania! W tym artykule, zapraszam do świata ziół, owoców, przypraw i… czego jeszcze? Sprawdź koniecznie!
Yerba Mate na prezent dla początkującego
18 października 2020
GOTOWE POMYSŁY w cenach: do 50 zł, do 150 zł i bez limitu.
Okres świąteczny zbliża się wielkimi krokami, a wraz z nim coroczny dylemat, co kupić bliskim na prezent. Yerba okazuje się być świetnym pomysłem. Jest turbo-zdrowa, oczyszcza i wzmacnia ciało, a nawet umysł. Zobacz nasz sprawdzone propozycje.
Yerba Mate na prezent dla zaawansowanego Yerbopijcy
20 października 2020
GOTOWE POMYSŁY w cenach: do 90 zł, do 150 zł i bez limitu.
Święta coraz bliżej… Jakim podarunkiem sprawić radość bliskim, przyjaciołom, którzy piją mate? A może… samemu sobie? Sprawdź nasze niezawodne propozycje.
Yerba dla studentów i uczniów
24 września 2023
Czasem przyrządzenie yerby poza domem może stwarzać pozorne problemy, o których warto więcej powiedzieć. Jak pić yerbę w szkole czy na uczelni, gdzie jej działanie jest szczególnie przydatne?
© 2014-2024 Dobre Ziele. Wszelkie prawa zastrzeżone. Wykonanie strony internetowej weboski