Czy Yerba Mate odwadnia organizm? Pij spokojnie!

Niecierpliwym - odpowiadamy od razu: Możesz spokojnie pić Yerbę w upalne lato, podczas wysiłku fizycznego, na plaży czy w górach. Tylko pamiętaj o posiadaniu pod ręką odpowiedniej ilości wody (gorącej/lodowatej do yerby lub dodatkowej wody do bezpośredniego picia).

Zacznijmy od wytłumaczenia, czego tak naprawdę się obawiamy. Woda to jeden z podstawowych składników naszego ciała. Bez niej człowiek potrafi przeżyć maksymalnie tydzień. Odwodnienie jest stanem, kiedy zawartość wody w organizmie jest mniejsza, niż wartość potrzebna do jego prawidłowego funkcjonowania.
Jednak zanim poziom odwodnienia stanie się niebezpieczny dla naszego zdrowia i życia, pojawia się szereg symptomów ostrzegających. Podstawowym i pierwszym symptomem jest znane wszystkim pragnienie. Idąc tym tropem, kiedy czujesz pragnienie - napij się po prostu wody!
Symptomy bardziej niepokojące to: ból głowy, suchy język, osłabienie, zaburzenia widzenia, skurcze i bóle mięśni.
Picie Yerba Mate nie doprowadzi Cię nigdy do takiego stanu! Wraz z yerbą wypijasz zawsze sporą ilość wody.

Jedną z najczęstszych przyczyn odwodnienia jest niewyrównywanie strat wody w organizmie poniesionych w wyniku podwyższonej aktywności fizycznej lub zbyt mała ilość wypijanych płynów, szczególnie po spożyciu diuretyków (substancji zwiększających ilość wydalanego moczu oraz przyspieszających pracę nerek).
Na proces utraty wody z organizmu wpływa również wiele innych czynników, takich jak: temperatura otoczenia, klimat, masa ciała, ilość wody utraconej podczas wydechu, płeć, poziom aktywności fizycznej czy inne indywidualne właściwości organizmu.

Pierwsza pomoc w przypadku łagodnego odwodnienia polega na uzupełnieniu brakującej wody i ewentualnie - elektrolitów utraconych razem z wodą wydaloną z organizmu. Skrajnych przypadków nie omawiamy, ponieważ nie jest to medyczny artykuł, lecz osadzona w kontekście Yerba Mate analiza skierowana do względnie zdrowego człowieka.

Kofeina. To powszechnie spożywana substancja moczopędna i odwadniająca. Występuje w sporych ilościach zarówno w kawie, jak i w naparze Yerba Mate. Według badań¹, wypicie 1 czy 2 filiżanek kawy dziennie nie wykazuje działania moczopędnego i nie powoduje odwodnienia. Natomiast ilość wydalanej wody (z uwzględnieniem tej spożytej razem z kawą) zwiększyła się po przyjęciu większej dawki kofeiny, 360 mg (3 duże kubki kawy).

W przypadku Yerba Mate, badania² wykazują zawartość 250-350 mg kofeiny w naparze sporządzonym z 50 g suszu (taką ilość suszu zalewa się około 500 ml wody). Wahanie w ilości kofeiny wiąże się z różną mocą danego rodzaju yerby. Jednak możemy przyjąć, uwzględniając margines bezpieczeństwa, że przepicie 50 gramów yerbowego suszu niesie za sobą stwierdzone naukowo moczopędne działanie. Jednak trzeba tu wziąć pod uwagę ilość wody, którą się dodatkowo wypija przy kolejnych zaparzkach tego samego suszu. Ilość kofeiny w kolejnych zalaniach proporcjonalnie maleje, a ilość dolewanej wody pozostaje niezmienna. Możemy wysnuć hipotezę, że spokojnie uzupełni ona ubytek płynów w organizmie po wypiciu pierwszego, mocnego w kofeinę zalania.

Warto zauważyć, że na jednego człowieka kofeina działa mocno moczopędnie, a inny nie odczuje tego działania. Pierwszym i wiarygodnym źródłem informacji o stanie odwodnienia organizmu jest nasze własne ciało! W przypadku spadku poziomu wody organizm sam alarmuje uczuciem pragnienia, suchością w ustach, osłabieniem czy wręcz bólem głowy. Warto wtedy poza samą yerbą wypić dodatkowo trochę wody. Truizm, ale, po prostu, słuchaj swojego ciała.

Bazując na naszych zespołowych doświadczeniach z zielonym naparem Indian Guarani, możemy zauważyć, że po wypiciu klasycznej yerby na ciepło faktycznie jest odczuwalne nieco większe pragnienie. Może to być spowodowane szybszym wypłukaniem wody z organizmu z racji, że yerba jest diuretykiem. Ale może to również być kwestią ściągającego uczucia na języku oraz incydentalnie występującym odczuciem wysuszenia śluzówki. My takie pragnienie zaspokajamy najczęściej kolejnymi dolewkami Yerba Mate:)

Yerba, podobnie jak kawa, może wysuszać błonę śluzową jamy ustnej. Po wypiciu klasycznej yerby na ciepło można odczuć ściąganie w ustach, a nawet suchość. Nie jest to niczym groźnym, ale może odpowiadać za wrażenie odwodnienia. Sytuacja wygląda tak samo, jak w przypadku kawy. Są ludzie, którzy tolerują to uczucie, bądź nawet go nie odczuwają, a inni koniecznie muszą popijać kawę odrobiną wody, aby zwilżyć gardło.

Jeśli w Twoim przypadku podczas picia yerby pojawia się pragnienie, nieprzyjemna suchość w gardle - polecamy najzwyczajniej napić się wody, aby uzupełnić płyny. Organizm najlepiej wie, czego potrzebuje. Jeśli oznajmia potrzebę uzupełnienia płynów, warto o to zadbać popijając wodę między zalaniami yerby. Zwłaszcza w czasie letnich upałów czy wzmożonego wysiłku fizycznego.

Dostrzegalne są różnice między poszczególnymi rodzajami suszu. Yerby świeższe w smaku dużo słabiej powodują wrażenie suchości/pragnienia niż klasyczne "paragwajki" czy "argentynki". Tak samo delikatniej działa większość yerb smakowych.

Analogia między rodzajami suszu a intensywnością tego zjawiska podpowiada nam, że mogą to powodować dwa czynniki. Pierwszy to zawartość kofeiny w yerbie - te bardziej kofeinowe mocniej "suszą". Natomiast drugi to świeżość suszu - krócej leżakowana, świeża yerba powinna mieć więcej witamin i minerałów, które dbają o równowagę w organizmie.

Bazujemy na fakcie, że witaminy, takie jak witamina A i C wykazują dużą wrażliwość na działanie tlenu, światła oraz wysokich temperatur³. Zatem długi czas leżakowania suszu (18-24 miesięcy), sprzyja rozkładowi wcześniej wspomnianych witamin. Najbardziej na plus wychodzą świeże yerby pakowane w vacuum, ponieważ w warunkach beztlenowych witaminy A i C są odporne na wysokie temperatury.
Na szczególną uwagę zasługuje Meta Mate Raw, której nie poddaje się suszeniu w wysokich temperaturach. Proces fermentacji liści zatrzymywany zostaje poprzez ich mrożenie, a więc jest najbardziej świeża yerba dostępna na rynku.

Kolejnym z naszych spostrzeżeniem jest brak wysuszającego działania przy piciu brazylijskiej mate chimarrao oraz zimnej terere. W obu tych przypadkach podejrzewamy jednak inną przyczynę.

Yerba Mate przyrządzona jako terere, pod wpływem zimnej czy nawet lodowatej wody, wydziela dużo mniej kofeiny. Dlatego napój jest smaczny, odświeżający, a przy tym nie pozostawia uczucia suchości. Świetnie poi i orzeźwia w upalny dzień. Poza samym nawodnieniem i orzeźwieniem zawiera minerały i witaminy, zwłaszcza te łatwo rozpuszczalne w wodzie (np. witamina C). Zimne terere jest bardziej odżywcze oraz lepiej przyswajalne dla organizmu niż czysta woda. Nic więc dziwnego, że niemal każdy Paragwajczyk pije w upalne lato Yerba Mate na zimno - i to litrami! Kolejnym plusem jest to, że terere dłużej utrzymuje swój smak, więc można przelać przez jedno naczynko nawet 1-2 litry wody. Zdecydowanie uzupełnia to jej deficyt.

Pijąc brazylijską mate chimarrão również wypijamy ogromne ilości płynu, a sama erva wypłukuje się powoli. Co za tym idzie, poszczególne zalania mają w sobie mniej kofeiny w stosunku do ilości wypijanej wody. Można ją pić cały dzień; chima przygotowana w średniej wielkości cui pozwala na przepicie ok. 2-3 l wody, a przy większych naczynkach - nawet do 5 litrów!
W związku z tym, w trakcie picia chimarrao, woda jest na bieżąco uzupełniania, a kofeina, jak i pozostałe składniki “zielonego złota” są dawkowane stopniowo i w większych odstępach czasu.

Podsumowując, niedobór wody faktycznie jest niebezpieczny i można do niego doprowadzić poprzez ignorowanie odczucia pragnienia. Jednak możemy z czystym sumieniem stwierdzić - nie bój się samego picia Yerba Mate! Nie doprowadzi Cię ona do żadnego poważnego odwodnienia, szczególnie jeśli słuchasz podstawowych sygnałów od swojego ciała. Gdy kolejna zaparzka yerby nie gasi Twojego pragnienia - włącz w menu dodatkową szklankę wody. Wystarczy!

Pij śmiało Yerba Mate, na zdrowie!